Szczecin: Tramwaj do Mierzyna ma powstać do 2030 roku

W październiku władze Szczecina zaprezentowały zaktualizowaną koncepcję budowy nowej trasy tramwajowej do Mierzyna, która ma w lepszy sposób obsługiwać ten rejon miasta i ma pozwolić na różnorodną obsługę - zarówno taborem jedno- jak i dwukierunkowym w różnych relacjach. W ramach zadania modernizację przejdą również tory na Okulickiego, które wreszcie zostaną wydzielone od ruchu aut, co powinno znacznie przyspieszyć przejazd tramwajów. Ponadto pod koniec września miasto ogłosiło też przetarg na budowę nowego Mostu Kłodnego, który ma być kluczową przeprawą łączącą obie części miasta, także pod kątem militarnym. Na Moście pojawią się również nowe tory tramwajowe, co sprawi, że tramwaje jadące do i z prawobrzeża w końcu będą miały drugi, alternatywny korytarz w stosunku do jedynej trasy dzisiaj. O obu tych inwestycjach rozmawiamy więc z wiceprezydentem Szczecina odpowiadającym za inwestycję, Michałem Przepierą. W kolejnych dniach opublikujemy dalszą część rozmowy, dotyczącą dalszych planów tramwajowych miasta.

JR: Zacznijmy od zaktualizowanej koncepcji Tramwaju do Mierzyna. Jakie będą Wasze kolejne kroki w tej sprawie – po pokazaniu radnym zaktualizowanego pomysłu?

Michał Przepiera, wiceprezydent Szczecina: To, co pokazaliśmy na Komisji, to była koncepcja zmian, jakie w ramach aktualizacji chcemy wprowadzić do tej posiadanej już przez nas dokumentacji projektowej. Na aktualizację mamy już zapisane środki w budżecie miasta na ten rok, ale żeby ją zlecić, w formie przetargu, musieliśmy dostać zgodę od radnych na to, że nasze poprawki spotykają się ze zrozumieniem Rady Miasta.

Oczywiście w tej koncepcji pokazaliśmy układ torowy od ulicy Kwiatowej, czy od pętli Kwiatowej, bo tam się zaczynała kolizja z drzewami poprzez pętlę w stylu klasycznym i potem to przedłużenie w kierunku osiedla za obiektem handlowym. Dodaliśmy do tego też element z ulicą Okulickiego – z jej modernizacją i wydzieleniem torowiska. Tym samym w zaktualizowanej koncepcji staraliśmy się zniwelować wszystkie problemy poprzedniego projektu.

Z punktu widzenia zieleni i drzew, żeby je ocalić przesunęliśmy oś torowiska w kierunku jezdni północnej. Również samą pętlę w efekcie nieco przesunęliśmy i przede wszystkim zmniejszyliśmy. W zasadzie teraz stała się ona bardziej autobusowo-tramwajowa. W jej środku wygospodarowaliśmy też miejsce na parking, bo mówiono, że być może kiedyś Centrum Handlowe zmieni zasady parkowania na swoim terenie. Do tego dochodzi to 500-metrowe wydłużenie trasy dla tramwajów dwukierunkowych w kierunku osiedla no i oczywiście zielone torowisko, którym ma zostać pokryta cała trasa. Ponadto zmodernizujemy też pętlę Kwiatowa, do której będzie można dojechać teraz zarówno od centrum miasta jak i od nowej pętli przy CH Ster no i wydzielimy torowisko na ulicy Okulickiego, co ma przestać blokować nam tramwaje.

Przy okazji poprawimy też wlot w Rondo Gierosa, żeby tramwaje wzajemnie się nie blokowały. Wydzielenie torów na Okulickiego i pozostawienie ich tam daje nam taką elastyczność, że tramwaje będą mogły w tym rejonie miasta jeździć na kilka sposobów – do pętli Kwiatowa, do pętli przy CH Ster oraz do nowej krańcówki dla wagonów dwukierunkowych. Do tego w drodze powrotnej do centrum też można będzie jechać na dwa sposoby, bo albo tramwaje wrócą ulicą Ku Słońcu, która zyska drugi, brakujący tor, albo skręcą w Okulickiego i pojadą tamtędy.

Te zmiany sprawiają, że przystępujemy do aktualizacji dokumentacji projektowej. Wspomniane zmiany wymuszają na nas też to, że musimy uzyskać nową decyzję środowiskową, na co po prostu będziemy potrzebować najwięcej czasu. Plan jest taki, że 2026-2027 aktualizujemy i pozyskujemy decyzję środowiskową, a w 2028 roku ogłaszamy przetarg już na wykonanie tego zadania na gruncie.

I będziemy chcieli jeszcze zaczerpnąć ze środków finansowych ze starej perspektywy unijnej, jeśli takie będą, czego dziś nie wiemy, choć na horyzoncie w tej materii nie widać za wiele, a jeśli nie, to po prostu będziemy liczyć na środki już z nowej perspektywy unijnej, startującej w 2028 roku. Na starą, a więc de facto obecną perspektywę liczymy dlatego, że Tramwaj do Mierzyna jest wpisany jako pierwszy na liście rezerwowej projektów zgłaszanych do programu FEnIKS.



Czy skoro nastawiacie się na środki unijne, powiedzmy z tej przyszłej perspektywy, to czy w tym momencie wiecie już na jaką pulę środków moglibyście liczyć? Czy to za wcześnie, żeby o tym mówić i myśleć?

Za wcześnie, żeby o tym mówić. Natomiast a propos starej perspektywy jeszcze dwa słowa. Wiadomo jak to jest pod koniec perspektywy i że często komuś te pieniądze zostają i wtedy CUPT chce często dokładać środki do już realizowanych albo zrealizowanych działań, więc my z ogłoszonym przetargiem lub umową na prace budowlane moglibyśmy wtedy na coś liczyć. Nie wykluczamy też tego, że ten projekt załapie się na fazowanie, to znaczy, że dostaniemy trochę środków z tej perspektywy a resztę, większą część już z nowej, co zresztą ćwiczyliśmy już przy Kolumba i Powstańców Wielkopolskich.

Bo faktycznie taki model, że ze starej perspektywy zrobimy całość, to jest mało prawdopodobny – po pierwsze to byłoby bardzo dużo środków, które musielibyśmy uzyskać, a dwa, że harmonogram ich rozliczenia – koniec 2029 roku, też mógłby być wtedy napięty, żeby skończyć budować całą trasę do tego momentu. Z jakąś jej częścią i fazowaniem środków będzie już o to łatwiej.

My tę inwestycję szacujemy na dziś na około 150 milionów złotych, co opieramy na szacunkach i też ofertach, jakie dostaliśmy na ten poprzedni zakres przy przetargu z 2019 roku.

Więc kończąc, wydaje się, że po prostu największa szansa jest na zdobycie środków na tę trasę tramwajową z nowej perspektywy, ale nie ma też tak, że nie ma żadnych szans ze starej perspektywy czegoś uszczknąć przy takiej formule. Tak naprawdę to są technikalia, dla mieszkańców liczy się to, że trasa ma zacząć powstawać w 2028 roku i być gotowa do jazdy w 2030 roku, a to, jakie środki zewnętrzne na to zdobędziemy to już jest pochodna tego. Liczymy po prostu, że zaawansowanie tej inwestycji – posiadanie projektu, ogłoszenie przetargu na budowę i być może wybór oferty najlepszej już sprawią, że po prostu będziemy mieli jak największe szanse na zdobycie jakichś środków zewnętrznych.



Przejdźmy więc do Mostu Kłodnego. Ogłosiliście niedawno przetarg na jego budowę, ale chciałem zapytać w jakie środki zewnętrzne do realizacji tego zadania celujecie?

Chcielibyśmy pozyskać na jego budowę szeroko rozumiane środki obronnościowe. Słyszymy coraz więcej o tym, że może być określona pula pieniędzy przeznaczona stricte na obronność, która może być powiedzmy „unijna” dla naszego rządu, a dla nas to już będą środki rządowe. Więc takich rozwiązań szukamy.

Natomiast przetarg jest efektem współpracy z Wojewodą Zachodniopomorskim. Nie ma aktualnie żadnego konkursu czy naboru, natomiast zostaliśmy poproszeni, że aby być poważnie traktowanymi i mieć szansę na zdobycie jakichkolwiek środków, to musimy mieć ogłoszony przetarg na budowę do końca września. Tak też zrobiliśmy i dzięki temu wiemy, że mamy tutaj mocne wsparcie wojewody, który zapewne będzie „dzielił” środki obronnościowe.

Oczywiście nie wykluczamy finansowania hybrydowego dla tej przeprawy - patrz torowiska na przykład w ramach tego projektu, gdzie zrobimy spory kawałek toru wzdłuż Odry, tory na samym moście a także wypustkę torowiska w kierunku Bramy Królewskiej, mogłyby np. załapać się na jakieś refinansowanie na transport publiczny. Tak więc nie wykluczamy niczego, co może dawać w tej składance finansowej polepszenie tej sytuacji rachunku ekonomicznego, choć głównie nastawiamy się jednak na środki obronnościowe.

Chcę też podkreślić, że my ogłosiliśmy też to postępowanie teraz, ale formalnie czas na zbieranie ofert i ich otwarcie mija w marcu przyszłego roku, a ja nie wierzę, że nie będzie pytań czy może nawet odwołań. Proszę więc zwrócić uwagę na to, jak dużo czasu od dzisiaj jest na zabieganie o pieniądze, których jeszcze nie jesteśmy w stanie nawet spożytkować.

Niestety tak to się zrobiło w ostatnich latach, że dla kogoś jesteś poważnym partnerem, jeśli masz ogłoszony przetarg na prace budowlane. Jeśli staramy się o środki i bierzemy udział w tej „grze” to przyjmujemy jej warunki.

Wiemy, że ta przeprawa jest bardzo istotna dla nas, ale też dla obronności, więc liczymy, że środki militarne się na to znajdą i skorzystamy na tym wszyscy. Most ma dać możliwość wyjazdu z portu, też z tych nabrzeży „najbardziej militarnych”, możliwość wyjazdu w kierunku zachodnim. Do tej pory, żeby tak zrobić, trzeba było znacznie nadkładać drogi, a Most Kłodny to zmieni. On ma odpowiednią nośność dla ciężkich pojazdów wojskowych – czołgów i wozów bojowych, które będą też w stanie same po nim przejechać, a most to wytrzyma, oczywiście nie chcę tu wchodzić w kwestię nawierzchni itd., ale most da radę to przenieść.

Jeżeli nie dostaniecie na jego budowę jakichkolwiek środków zewnętrznych, to myśli Pan, że będziecie go w stanie sfinansować bez dofinansowania? Zwłaszcza mając na uwadze to, że macie w WPF zabezpieczone spore środki na jego budowę?

Trudno dzisiaj powiedzieć i to przesądzać, bo nie znamy ofert. Mamy jakieś szacunki, ale nie mam położonych ofert i ich wysokości. Tak naprawdę ostateczną decyzję o zobowiązaniu podejmujemy z chwilą podpisania umowy, a do tego jeszcze bardzo dużo czasu. Do tego momentu zawsze możemy się wycofać i unieważnić przetarg. Na razie zbieramy oferty i zobaczymy w jakiej wysokości one będą.

Rzeczywiście mamy w WPF-ie spore środki na budowę Mostu i to też dodaje nam powagi i pokazuje, że my traktujemy serio tę inwestycję, co będzie istotne przy przyznawaniu potencjalnych pieniędzy. Do tego chcę też zwrócić uwagę, że oczywiście z upływem czasu możliwości finansowe i inwestycyjne miasta rosną, bo jest tak, że schodzą inwestycje stare, więc robi się pole dla nowych. I to można powiedzieć, że co szybciej wywieszone, ogłoszone i zakontraktowane, to niejako wypycha pozostałe inwestycje.

A w zasadzie z tych dużych projektów gotowych do realizacji, to został nam Most Kłodny i Tramwaj do Mierzyna. Podkreślę, z gotowych, bo tych, które przygotowujemy jest ileś kolejnych i one są robione z myślą o nowej perspektywie unijnej. Wiadomo, że tam pójdziemy z modernizacją „Nadodrzanki” i pewnie z budową jakiegoś nowego tramwaju lub Mierzynem, jeśli nie uda się już rzeczywiście nic złapać w ramach tej obecnej perspektywy.

Ostatnie pytanie o Most Kłodny, bo w dokumentacji tego nie było, jak rozumiem w ramach aktualizacji projektu dodajecie wypustkę tramwajową w kierunku Bramy Królewskiej?

Tak, dokładnie tak. To rozwiązanie pokazaliśmy na ostatniej Komisji Rady Miasta, gdzie prezentowaliśmy również pomysły na Tramwaj do Mierzyna. My mieliśmy gotową dokumentację projektową na Most Kłodny, a teraz ją aktualizujemy i to jest już na ukończeniu w tym momencie i do końca roku ma być odebrana. Więc ogłosiliśmy przetarg, ale z tym zastrzeżeniem, że dojdą tam fragmenty zaktualizowanej dokumentacji projektowej.

I w ramach tej aktualizacji będzie wyciągnięcie tych torów, całkiem spore zresztą, w kierunku Bramy Królewskiej, tak, aby uniknąć na przyszłość prac straconych, gdy będziemy budować dalszą część torowiska, na górę. Oczywiście już mamy głosy, że skoro takie długie będą te ślepe tory, to czemu tego nie zrobić od razu aż do Bramy Królewskiej, ale wiadomo, że przy inwestycjach liniowych takie głosy zawsze są i niestety nie stać nas na to, żeby spełniać i realizować wszystkie te głosy.

Budowa pełnego połączenia do Bramy Królewskiej to jest pieśń przyszłości, ale ta trasa miałaby biec w śladzie jednej z łącznic Trasy Zamkowej, którą teraz rozbierzemy i dalej wzdłuż ogrodów zamkowych aż do skrzyżowania z Farną, gdzie tramwaj zbliży się bardzo do obecnej zabudowy i potem będziemy chcieli się podłączyć do obecnego skrzyżowania przy Bramie. Ono może być nieco trudne geometrycznie, bo chcemy tu zrobić pełną gwiazdę rozjazdową, ale damy sobie z tym radę.

Rozrysowaliśmy sobie ten odcinek koncepcyjnie wewnątrz Urzędu, ale też nie aż tak, żeby wejść w analizę sieci podziemnych itd. To właśnie z tym może być tutaj największy problem no i ze zbliżeniem do starej zabudowy na Placu Żołnierza Polskiego, czyli jakimś tam hałasem czy uciążliwością dla mieszkańców, ale to jest wszystko do przeskoczenia, tylko po prostu w swoim czasie. Na razie nie jest to dla nas priorytet, ale gdy tak będzie, to sobie z tym poradzimy. Koncepcja jakaś jest, wypustka torów będzie i nie przeszkodzi w tym nawet ten spadek z góry na dół, do Odry, który niektórym mieszkańcom źle się kojarzy historycznie, ale i z tym sobie poradzimy docelowo.